مذاکرات ایران و آمریکا سرانجام اتفاق میافتد
استاد علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی تهدیدهای ترامپ برای جنگ با ایران را تنها تلاشی برای خودنمایی دانست و گفت: حل تنشها زمان میبرد. اما دیپلماسی میتواند از افزایش تنشها و وقوع درگیری مسلحانه جلوگیری کند.
مایکل استاد علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی است. حوزه تخصصی او جنگ و تروریسم، روابط بین الملل و علوم سیاسی است. وی در گفتگو با ایلنا نظرات خود را در خصوص تنشهای اخیر در خلیج فارس مطرح کرده است.
این استاد دانشگاه در مورد تنش در خاورمیانه گفت: تنش در خلیج فارس مدتهاست وجود دارد و بطور منظم افزایش و کاهش مییابد. اکنون اقدامات تهاجمی در این منطقه شدت یافته و تنشها را افزایش داده است.
اهمیت تنش در این منطقه به دلیل این است که این منطقه گذرگاهی برای انتقال نفت است. از سوی دیگر در این منطقه تعداد زیادی تجهیزات نظامی ایرانی وجود دارد که میتواند در صورت لزوم به کار گرفته شود و این نگرانکننده است.
من احتمال وقوع درگیری نظامی در این منطقه را بسیار کم میدانم. هیچ کشوری از درگیری نظامی سود نخواهد برد. فقط چیزی مانند حمله علنی به یک کشتی غیرنظامی ایالات متحده منجر به واکنش جدی ایالات متحده خواهد شد در غیر این صورت جنگ محتمل نخواهد بود.
خروج از سوریه به این معنی است که ترامپ خواهان جنگ دیگری نیست و خواهان مذاکره با ایران است
وی در ادامه در مورد آینده روابط ایران و ترامپ گفت: پیش بینی روابط آینده ترامپ و ایران دشوار است، به نظر میرسد که ترامپ با خروج از سوریه نشان داده که خواهان درگیری نظامی با ایران و در منطقه نیست.
روابط میان ایران و آمریکا و تنش در منطقه بعد از خروج ترامپ از برجام به شدت بدتر شده است. اکنون نگرانیهایی در مورد افزایش تنش در منطقه وجود دارد، اما این به این معنی نیست که ترامپ خواهان استفاده از دیپلماسی نباشد.
ترامپ تمایل به مذاکره با کشورها و رهبرانی دارد که ایالات متحده به طور سنتی از آنها اجتناب کرده است، مانند کره شمالی. هیچ دلیلی وجود ندارد همین رویکرد را در مورد ایران در نظر نگیرد. ترامپ خواهان مذاکره با ایران است.
این استاد دانشگاه آلابامای جنوبی در مورد فشار بر ایران گفت: بیشتر فشارهای وارد شده به ایران اقتصادی بوده و فشارهای نظامی محدود به نمایش نیرو در منطقه است تا هرگونه عملیات واقعی.
تحریمهای اقتصادی وضع شده بر ایران تاثیری بر اقتصاد و سطح زندگی در ایران داشته است. در حالی که این تحریمها برای آسیب رساندن به کشور و حاکمیت طراحی شدهاند، تأثیرگذاری بر کیفیت زندگی شهروندان یک نتیجه ناخواسته و ناگوار است. ایران به مقابله با تحریمها عادت دارد. تحریمهای اقتصادی میتواند به کشور آسیب برساند، اما فلجکننده نیست.
وی خاطرنشان کرد: ایران میتواند با وجود تحریمهای ایالات متحده و سایر کشورهای غربی عملکرد خوبی داشته باشد. ایران به مرور زمان با تحریم سازگار شده است.
این فشار به خودی خود بعید است که منجر به تغییر سیاست خارجی توسط دولت ایران شود. آنها هیچ علامتی از خم شدن در مقابل هیچ یک از خواستههای ایالات متحده یا کشورهای اتحادیه اروپا نشان ندادهاند.
مایکل تاکید کرد: این فشار به احتمال زیاد ادامه خواهد یافت ترامپ باید آگاه باشد که استراتژی فشار حداکثری برای تضعیف ایران نتیجه نخواهد داد. استراتژی ترامپ با تحریمها این است که توانایی دولت ایران را در افزایش هرگونه قدرت منطقهای مهار کند. این یک استراتژی مهار است.
وی در ادامه در مورد نقش میانجیها و کشورهای مختلف برای حل تنش میان ایران و آمریکا گفت: من از میان میانجیها به تلاشهای مکرون بیش از بقیه اعتقاد دارم. مکرون مدتی است که درگیر تنشهای گسترده در خاورمیانه است، وی خواستار شروع مجدد مذاکرات ایران و ایالات متحده شده است.
نظرات مختلفی وجود دارد که چرا مکرون اینقدر برای صلح نگران است. یک احتمال این است که مکرون سعی در افزایش قدرت و اعتبار بینالمللی فرانسه دارد. قطعاً فرانسه طی یک دهه گذشته تبدیل به رهبر اروپا شده است. احتمال دیگر این است که وی خواهان لغو تحریم باشد چرا که تجارت با ایران میتواند برای اروپا بسیار سودآور باشد. احتمالاً ترکیبی از هر دو دلیل است که باعث دخالت وی در پیشبرد صلح بین ایالات متحده و ایران میشود.
استاد دانشگاه آلابامای جنوبی یادآور شد: البته تردید است که مکرون به خودی خود موفق شود. مکرون میتواند نقش مهمی را به عنوان واسطه بازی کند و در مذاکرات، که معتقدم سرانجام اتفاق میافتد، مکرون ممکن است به عنوان یک چهره مناسب برای واسطهگری باشد و به هر دو کشور امکان میدهد اعتبار خود را حفظ کند و ضعیف ظاهر نشوند.
من همچنین اعتقاد دارم که مکرون احتمالاً آنچه را که میگوید در مورد جلوگیری از درگیری در خاورمیانه، که به نفع کسی نیست، باور دارد. او در واقع ترجیح میدهد توافقهایی را در راستای صلح به جای استفاده از گزینه نظامی ببیند.
این استاد دانشگاه در مورد کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: ایران دست به کاهش تعهدات زده است اروپا از این اقدام نگران است؛ چراکه خواهان احیای برجام است. آمریکا خواهان توافقی دیگر به جای برجام است.
گسترش قابلیتهای هستهای برای سایر کشورها نگرانکننده است، اما این نگرانی در مورد ایران درست نیست گسترش قابلیتهای هستهای راهی برای اثبات ادعای قدرت در صحنه بینالمللی است از سوی دیگر این تلاشی از سوی ایران است تا کشورهای اروپایی به خواستههای ایران توجه کنند.
مایکل خاطرنشان کرد: اگر کاهش تعهدات برجامی ادامه یابد تا جایی که ایران قادر به تولید سلاح هستهای باشد، به نظر من این امر منجر به اقدام نظامی خواهد شد که بسیار خطرناک است. خوشبختانه، ایران خواهان تولید سلاح هستهای نیست و من بعید میدانم دست به ساخت کلاهک هستهای بزند.
وی هم چنین در مورد تفاوتهای میان اروپا و آمریکا در مورد ایران نیز گفت: اروپا و آمریکا در مورد ایران اعتقادات متفاوتی دارند. بعید است اروپاییها بخواهند ترامپ را راضی به اقدامی در مورد ایران کنند. چراکه آنها در مورد ایران متفاوت فکر میکنند.
مایکل هم چنین در مورد مذاکره میان ایران و آمریکا گفت: ترامپ اکنون درگیر مسائل داخلی مانند استیضاح است این موضوع جدی است و کنگره به شدت با اقدامات آمریکا مخالف است بنابراین میتوان گفت که وقتی برای مذاکره با ایران ندارد.
من تصور میکنم در صورت وقوع مذاکره نمایندگانی از هر دو طرف میتوانند حضور داشته باشد. من ظریف را فردی مناسب میدانم. اما فعلا شرایط مناسب نیست و باید صبر کرد.
این استاد دانشگاه در ادامه به خروج بولتون از کاخ سفید اشاره کرد و گفت بولتون رویکرد جنگ طلب و ضداسلامی داشت نبود آن میتواند شرایط را برای مذاکره بازتر کند.
وی در ادامه در مورد ادعاهای عادلالجبیر در مورد دست داشتن ایران در حمله به آرامکو گفت: ایران به سرعت متهم شد که با استفاده از پهپادها حمله به آرامکو را انجام داده است. عربستان سعودی میگوید که آنها مدارک و شواهد دارند، اما مدارک ارائه نمیشوند. همان قدر که دلایلی وجود دارد که ایران این حمله را آغاز کرده باشد همان قدر هم دلیلی وجود دارد که ایران عامل حمله به آرامکو نباشد.
یمن دلایل خوبی دارد که عامل این حمله باشد؛ بنابراین تا زمانی که مدارکی ارائه نشده است هر احتمالی وجود دارد. اما ممکن است که ایران این تجهیزات را در اختیار یمن قرار داده باشد. اما بازهم هیچ رد و نشانی از حمایت ایران از یمن وجود ندارد؛ بنابراین آمریکا از واکنش نظامی خودداری کرد. تنها تحریمها را افزایش داد که میتوان آن را نشانهای بر این دانست که آمریکا خود را درگیر جنگ میان ایران و عربستان نخواهد کرد.
وی در ادامه با مقایسه کره شمالی و ایران گفت: من قطعاً موافقم که مذاکرات بدون نتیجه نامطلوب است. مسئله این است که بعضی اوقات مذاکرات زمان میبرد و بعضی اوقات قبل از دستیابی به توافقهای مشخص، چندین جلسه برگزار میشود. علاوه بر این، مذاکرات با کره شمالی یک شکست کامل نبوده است. حداقل بین ایالات متحده و کره شمالی احتمال گفتگو وجود دارد، بنابراین اوضاع بهتر از گذشته است. امیدوارم هرگونه مذاکره با ایران سریعتر پیش برود، برجام هم زمان زیادی برد تا امضا شود. موضوعات بسیاری وجود دارد که در مورد ایران و اقدامات مختلف در خاورمیانه باید حل شود.
استاد دانشگاه آلابامای جنوبی در ادامه با اشاره به تهدیدهای اخیر ترامپ علیه ایران گفت: جنگ همیشه امکانپذیر است، من فکر نمیکنم اقدام نظامی قابل توجهی توسط ایالات متحده انجام شود. این اظهارات و حضور در خلیج فارس تنها یک نمایش نظامی است و اگرنه هیچ کسی خواهان جنگ نیست. اینها تنها یک خودنمایی نظامی است و گرنه احتمال جنگ به صورت واقعی وجود ندارد.
وی در مورد مذاکره در شرایط تحریم گفت: قطعا تحریمها عادلانه نیست و مذاکره در شرایط تحریم نیز ایدهآل نیست. اما اکنون چارهای وجود ندارد. نمیتوان توقع لغو تحریمها تا قبل از مذاکره را داشت، اما من تصور میکنم در صورت مذاکره میتوان این توقع را داشت که جامعه بینالمللی برای برداشتن تحریمها علیه ایران فشار زیادی بر آمریکا وارد کند.
هولینگزورث در پایان بهترین راه برای کاهش تنشها را دیپلماسی و مذاکره دانست و تاکید کرد: مذاکره میان ایران و عربستان و یا ایران و آمریکا نیازمند ابعاد مختلفی است.
ایران میتواند امتیازاتی از این توافقها بگیرد در مقابل حمایت خود از یمن و عراق را متوقف کند. حل تنشها زمان میبرد. اما دیپلماسی میتواند از افزایش تنشها و وقوع درگیری مسلحانه جلوگیری کند.